Mobilya Dekorasyon

Ülkemizde ; üretim, istihdam ve ihracat potansiyeli oldukça varolan sektörlerden biri de mobilyacılık sektörüdür. Türk mobilya endüstrisi genelde çoğu geleneksel yöntemlerle çalışan atölye tipi, küçük ölçekli işletmelerin ağırlıkta olduğu bir görünüme sahiptir. Buna karşın özellikle son 15-20 yıllık süreçte küçük ölçekli işletmelerin yanı sıra ve büyük ölçekli işletmelerin sayısı artmaya başlamıştır.

507 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Yasası'na tabi, Ağaç İşleri Federasyonu'na kayıtlı olarak mobilya işi ile uğraşan 550 bin küçük ve orta ölçekli işletme üretim yapmaktadır. Sanayi Ticaret Odaları'na kayıtlı üyelerin de bu grup içinde değerlendirilmesiyle bu sayı 600-650 bini bulmaktadır. Fabrikasyon üretim yapan firma sayısı ise 10 civarındadır.

Bununla birlikte sektörde önemli bir miktar olmamasına karşın 2001 yılı itibariyle Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı sermayeli işletme sayısı 7'dir. Mobilya sanayinin toplam imalat sanayi üretimi içindeki payı ise %1'dir. Sektörün; finansman, hammadde ve yan sanayi mamülü temini, nitelikli eleman, teknoloji, standart üretim, tasarım ArGe ve pazarlama gibi sorunları bulunmaktadır. Türkiye'de mobilya üretimi ve pazarlama belirli bölgeler civarında toplanmıştır. Önemli mobilya üretim bölgelerinin toplam üretimdeki payları sırası ile; Ankara %27.2 İstanbul %18.1, İzmir %9, Adana %9, Bursa %5,4 Eskişehir %4,5, Kayseri %4.1'dir.

Görüldüğü gibi bölgeler içinde Ankara ilk sırada yer almaktadır. Burada küçük ve orta ölçekli mobilya üretimi yapan birçok işletme vardır. Ancak bu işletmeler emek yoğun işletmeler olup, büyük ölçekli üretim yapan az sayıda firma vardır. İkinci önemli üretim bölgesi olan İstanbul'da ise mobilya üreticileri şehrin çeşitli kesimlerine dağılmış durumdadır. Büyük ormanlık alanlara sahip olan ve bununla birlikte ağaç sanayinin hızlı bir gelişme gösterdiği İnegöl Bölgesi ise küçük ölçekli mobilya atölyelerine sahip bulunmakla birlikte, mobilyacılık hızla gelişmektedir. Diğer önemli bölgelerden Kayseri'de ise yoğunlukla, kanepeler, açılır-kapanır koltuklar konusunda büyük potansiyeli olan bir bölgedir. Türkiye'de mobilya üretiminde kullanılan teknoloji , Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında oldukça geridir, emek yoğun mobilya üretimi yaygındır.

Son yıllarda birçok işletmenin yeni yatırımlara teknolojiden yararlandıkları da görülmektedir. Diğer taraftan sekötürde, ürün tasarımına gereken önem verilmemekte ve bu konuya işletmeler yeterli bütçe ayıramamaktadır. Mobilya tasarımcılarının yetiştirilmesine gereken ilginin gösterilmesi ve istihdamlarının sağlanması, sektörün gelişimi açısından büyük önem taşımaktadır.

Sektörde, az sayıda firma dışında halen fabrikasyon üretime geçilmemesinin nedenlerinden biri de tüketicinin bilinçlendirilmemesi ve mobilya sanayinde üretimde standartlara uyulmamasıdır. Mobilya sekötür, işyeri sayısı ve yarattığı istihdam ile önemli bir sektör olmasına karşın ihracatımız içindeki payı oldukça düşüktür. Sektörün toplam ihracat içindeki payı 2000'de %0.59 olarak gerçekleşmiştir. Mobilya sektörünün gelişmesi ihracatının gelişmesine bağlıdır. Türkiye'nin mobilya ihracatı 1981 yılında 11 milyon dolar iken 1995 yılında 63 milyon dolar, 2000 yılında ise 163.2 milyon dolara yaklaşmıştır. Ancak ihracatın değeri varolan potansiyelin çok altındadır. Sektördeki firmaların küçük bir kısmı doğrudan ihracat yaparken, büyük bir kısmı, diğer firmalar ve özellikle yurt dışı taahhüt işleri yapan müteahhitlik firmaları aracılığıyla ürünlerini ihraç etmektedir.

2000 yılında mobilya ithalatı 181 milyon dolara ulaşmıştır.

Türkiye'nin mobilya ithalatı yaptığı ülkelerin başında İtalya gelmektedir. 2000 yılı itibariyle İtalya'dan 59.3 milyon dolarlık mobilya ithal edilmiş olup; İtalya'nın mobilya ithalatımızdaki payı %33'dür (DTM).

Dünyanın en büyük üreticisi ve ihracatçısı konumundaki İtalyan mobilyalarının Türk pazarında kabul görmesi, Türkiye'de de kaliteli ve gösterişli mobilyayı tüketebilecek geniş bir kesimin varlığını ortaya koymaktadır. DTM verilerine göre 2000 yılı itibariyle mobilya ithalatı yaptığımız diğer ülkeler arasında ise Almanya (%20), Fransa (%12.7), ABD (%8), İngiltere(%3), İspanya (%2.7)'dır.


Finansal Forum - 21 Aralık 2001